İnsan Ne İle Yaşar Alah vazifesi olmasına rağmen yeni doğum yapmış bir anenin ruhunu, merhametine yenik düştüğü için, alamadan dönen meleğini üç şey öğrenmesi için insan suretine büründürerek dünyaya gönderir: "İnsanın içinde ne barındırdığını öğren", "İnsana neyin verilmediğini öğren" ve "İnsanın ne ile yaşadığını öğren". Bu üç bilgiyi edindiğinde, yani insanı tanıdığında melek Rab'inin sonsuz merhametini de kavradığı için tekrar semaya yükseltir. İnsan Ne İle Yaşar, Tolstoy'un ahlaki ve dini değerleri ön plana çıkardığı heyecanlı, coşkulu ve hikmetli hikayelerden oluşuyor.